BASRA KÖRFEZİ
Basra Körfezi, stratejik açıdan yeryüzünün en önemli bölgelerinden biri. Dünyadaki petrolün neredeyse yüzde 60'ı, doğalgazın yarısı bu bölgede bulunuyor. Bir enerji deposu olan Basra Körfezi bu nedenle 20'nci yüzyılda çok sayıda savaşa ve krize sahne oldu.
Basra Körfezi, Dicle ve Fırat nehirlerinin Irak'tan denize döküldüğü yerden başlıyor, Hürmüz boğazıyla bitiyor.
İran'ı Arap yarımdasından ayıran körfezin uzunluğu yaklaşık bin kilometre. Basra Körfezi'ni bu kadar önemli kılan iki unsur var:
* Basra havzası ve çevre ülkelerdeki petrol ve doğalgaz gibi yeraltı zenginlikleri
* Petrol taşımacılığı.
Dünya petrolünün yaklaşık yüzde 60'ı Basra Körfezi'ni çevreleyen ülkelerde çıkıyor.
Şu anda dünya üretiminin neredeyse üçte biri Basra Körfezi'nde yapılıyor. Bu da günde yaklaşık 23 milyon varillik bir üretim demek.
Bölgenin bugünün fiyatlarıyla yaklaşık 1.5 milyar dolarlık günlük petrol geliri var. Bölgede 715 milyar varil kanıtlanmış petrol rezervi var. Denizin ortasında dünyanın en büyük petrol rafinerilerinden El Safaniye var.
Basra Körfezi = Petrol
Basra Körfezi sadece petrol ile anılmıyor. Dünya doğalgazının da yüzde 45'i, yani neredeyse yarısı bu bölgede bulunuyor.
Bölgeden çıkarılan petrolün yüzde 90'ı tankerlerle taşınıyor. Dolayısıyla Basra Körfezi, taşımacılık açısından da son derece stratejik.
ABD ve Avrupa için, Basra Körfezi'nin istikrarı ve güvenliği hayati önem taşıyor. Çünkü ABD'nin petrol ihtiyacının beşte birini, Avrupa'nın ise yaklaşık yarısını bu bölge karşılıyor.
Savaşın merkezi
Basra Körfezi tarih boyunca savaşların merkezi oldu. Ama en büyük savaşları 20'nci yüzyılda gördü.
İran-Irak savaşı, Kuveyt'in işgali, birinci Körfez Savaşı ve Irak'ın 2003'teki işgali. Basra Körfezi'nde hala ülkeler arasında çok sayıda sınır ihtilafı var.
Birleşik Arap Emirlikleri'yle İran arasındaki adalar krizi hala çözülemedi. Harita
İran ile Irak arasında sınır oluşturan Şattülarap da bölgenin başka bir 'potansiyel kriz merkezi'.
Şattülarap Irak'ın Basra Körfezi'ne açılan tek noktası. Fırat ve Dicle nehirlerinin birleştiği yerde oluşan yaklaşık 200 kilometre uzunluğunda bir su yolu olan Şattülarap üzerindeki egemenlik hakkı, İran-Irak savaşının sebeplerinden biriydi.
2003'teki Irak işgalinin en stratejik muharebelerinden biri Şattülarap'ın kontrolü için yapıldı. İngiltere burayı Irak güçlerinin elinden alınca, kara harekatı için gerekli olan bir üs 'başlama noktası' da bulunmuş oldu.
Bugün İngiliz askerleri Şattülarap üzerinde devriye geziyor, kaçakçılık operasyonları yapıyor, petrol tesislerini ve tankerleri koruyor. İran da küçük askeri gemilerle aynı bölgede devriye geziyor.
Basra Körfezi, Dicle ve Fırat nehirlerinin Irak'tan denize döküldüğü yerden başlıyor, Hürmüz boğazıyla bitiyor.
İran'ı Arap yarımdasından ayıran körfezin uzunluğu yaklaşık bin kilometre. Basra Körfezi'ni bu kadar önemli kılan iki unsur var:
* Basra havzası ve çevre ülkelerdeki petrol ve doğalgaz gibi yeraltı zenginlikleri
* Petrol taşımacılığı.
Dünya petrolünün yaklaşık yüzde 60'ı Basra Körfezi'ni çevreleyen ülkelerde çıkıyor.
Şu anda dünya üretiminin neredeyse üçte biri Basra Körfezi'nde yapılıyor. Bu da günde yaklaşık 23 milyon varillik bir üretim demek.
Bölgenin bugünün fiyatlarıyla yaklaşık 1.5 milyar dolarlık günlük petrol geliri var. Bölgede 715 milyar varil kanıtlanmış petrol rezervi var. Denizin ortasında dünyanın en büyük petrol rafinerilerinden El Safaniye var.
Basra Körfezi = Petrol
Basra Körfezi sadece petrol ile anılmıyor. Dünya doğalgazının da yüzde 45'i, yani neredeyse yarısı bu bölgede bulunuyor.
Bölgeden çıkarılan petrolün yüzde 90'ı tankerlerle taşınıyor. Dolayısıyla Basra Körfezi, taşımacılık açısından da son derece stratejik.
ABD ve Avrupa için, Basra Körfezi'nin istikrarı ve güvenliği hayati önem taşıyor. Çünkü ABD'nin petrol ihtiyacının beşte birini, Avrupa'nın ise yaklaşık yarısını bu bölge karşılıyor.
Savaşın merkezi
Basra Körfezi tarih boyunca savaşların merkezi oldu. Ama en büyük savaşları 20'nci yüzyılda gördü.
İran-Irak savaşı, Kuveyt'in işgali, birinci Körfez Savaşı ve Irak'ın 2003'teki işgali. Basra Körfezi'nde hala ülkeler arasında çok sayıda sınır ihtilafı var.
Birleşik Arap Emirlikleri'yle İran arasındaki adalar krizi hala çözülemedi. Harita
İran ile Irak arasında sınır oluşturan Şattülarap da bölgenin başka bir 'potansiyel kriz merkezi'.
Şattülarap Irak'ın Basra Körfezi'ne açılan tek noktası. Fırat ve Dicle nehirlerinin birleştiği yerde oluşan yaklaşık 200 kilometre uzunluğunda bir su yolu olan Şattülarap üzerindeki egemenlik hakkı, İran-Irak savaşının sebeplerinden biriydi.
2003'teki Irak işgalinin en stratejik muharebelerinden biri Şattülarap'ın kontrolü için yapıldı. İngiltere burayı Irak güçlerinin elinden alınca, kara harekatı için gerekli olan bir üs 'başlama noktası' da bulunmuş oldu.
Bugün İngiliz askerleri Şattülarap üzerinde devriye geziyor, kaçakçılık operasyonları yapıyor, petrol tesislerini ve tankerleri koruyor. İran da küçük askeri gemilerle aynı bölgede devriye geziyor.
Basra Körfezindeki Arap ülkeleri İran'a alternatif boru hatları peşinde..
Kaynakwh: 
Kaynakwh:
Basra Körfezindeki Arap ülkeleri İran'ın engellemesine açık Hürmüz Boğazını devre dışı bırakacak alternatif petrol boru hatları kurmayı planlıyor.
İngiltere Merkezli Standard Chartered Bank'ın Dubai şubesinden yapılan açıklamada, Arap hükümetlerinin İran'ın Batı ile ilişkilerinin bozulmasına bağlı olarak Hürmüz Boğazından yapılan petrol ihracatını engellemesi tehlikesine karşı, boğazı "by pass" edecek iki petrol boru hattı inşa etmek için fizibilite araştırmaları yaptığı bildirildi.
Planlanan boru hatlarının günde yaklaşık 6,5 milyon varil petrol taşıma kapasitesine sahip olacağı ve bu miktarın Hürmüz Boğazından yapılan günlük ihracatın yüzde 40'ına tekabül ettiği bildiriliyor.
Kurulması planlanan boru hatlarından ilkinin 224 kilometre uzunluğunda ve günde 1,5 milyon varil kapasitesinde olacağı ve sadece Birleşik Arap Emirliklerinin petrolünü Umman Körfezine taşıyacağı kaydediliyor.
"Körfez Aşırı Stratejik Boru Hattı" adını taşıyacak ikinci ve daha büyük hattın ise Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Umman petrollerini dünya pazarına ulaştırması öngörülüyor.
En az 2,400 kilometre uzunluğunda ve günde 5 milyon varil petrol taşıma kapasitesinde olacak "stratejik boru hattı" için muhtemel 6 alternatif güzergah arasından bir seçim yapılacak.
Nakliyeyi kolaylaştırma ve ucuzlatma avantajlarının yanı sıra planlanan boru hatlarının sabotajlara ve terör saldırılarına açık olacağını belirten uzmanlar, bunun enerji güvenliği sorununa tam bir çözüm olmayacağına dikkat çekiyor.
Kaynakwh: Kaynakwh: Basra Körfezindeki Arap ülkeleri İran'ın engellemesine açık Hürmüz Boğazını devre dışı bırakacak alternatif petrol boru hatları kurmayı planlıyor.
İngiltere Merkezli Standard Chartered Bank'ın Dubai şubesinden yapılan açıklamada, Arap hükümetlerinin İran'ın Batı ile ilişkilerinin bozulmasına bağlı olarak Hürmüz Boğazından yapılan petrol ihracatını engellemesi tehlikesine karşı, boğazı "by pass" edecek iki petrol boru hattı inşa etmek için fizibilite araştırmaları yaptığı bildirildi.
Planlanan boru hatlarının günde yaklaşık 6,5 milyon varil petrol taşıma kapasitesine sahip olacağı ve bu miktarın Hürmüz Boğazından yapılan günlük ihracatın yüzde 40'ına tekabül ettiği bildiriliyor.
Kurulması planlanan boru hatlarından ilkinin 224 kilometre uzunluğunda ve günde 1,5 milyon varil kapasitesinde olacağı ve sadece Birleşik Arap Emirliklerinin petrolünü Umman Körfezine taşıyacağı kaydediliyor.
"Körfez Aşırı Stratejik Boru Hattı" adını taşıyacak ikinci ve daha büyük hattın ise Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Umman petrollerini dünya pazarına ulaştırması öngörülüyor.
En az 2,400 kilometre uzunluğunda ve günde 5 milyon varil petrol taşıma kapasitesinde olacak "stratejik boru hattı" için muhtemel 6 alternatif güzergah arasından bir seçim yapılacak.
Nakliyeyi kolaylaştırma ve ucuzlatma avantajlarının yanı sıra planlanan boru hatlarının sabotajlara ve terör saldırılarına açık olacağını belirten uzmanlar, bunun enerji güvenliği sorununa tam bir çözüm olmayacağına dikkat çekiyor.
BASRA KÖRFEZİ
Hint Okyanusunun Arabistan Yarımadası ve İran arasındaki girintisi. Doğusunda İran, kuzeybatıda Irak ve Kuveyt, batısında Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri bulunur. Dicle ve Fırat nehirleri birleşerek Şattülarab adıyla körfezin kuzey ucundan denize dökülür. Körfez, kuzey-güney doğrultusun
BASRA KÖRFEZİ hakkında bilgi
Hint Okyanusunun Arabistan Yarımadası ve İran
arasındaki girintisi. Doğusunda İran, kuzeybatıda Irak
ve Kuveyt
, batısında Suudi Arabistan
bulunur. Dicle ve Fırat nehirleri birleşerek Şattülarab adıyla körfezin kuzey ucundan denize dökülür. Körfez, kuzey-güney doğrultusunda Şattülarabın döküldüğü yerden Hürmüz Boğazına kadar uzanır. Buradan Umman
Denizine ve oradan da Hint Okyanusuna bağlanır. Yüzölçümü 236.800 km2, ortalama derinliği 25 m olup, en derin yeri 102 metredir.
Sıcak bir deniz olan Basra Körfezinin ortalama sıcaklığı, kışın 20oC, yazın 30oCdir. Körfez bölgesinde havanın çok sıcak olması sebebiyle buharlaşma fazladır. Dolayısıyla tuzluluk oranı yüksektir (%4). Yaz mevsiminde Arap Yarımadasındaki çöllerden "Şamal" adı verilen tozlu kuzeybatı rüzgarları körfeze doğru eser.
Dünya petrol nakliyatı bakımından körfez çok önemlidir. İç kısımlarda çıkarılan petrol, boru hatları ile limanlara getirilerek, dünyaya buradan sevk edilir. Bu durum körfezin büyük bir jeopolitik önem kazanmasına sebeb olmuştur. Başlıca limanlar; Abadan, Bender, Şahpur, Kuveyt, Bahreyn
Sıcak bir deniz olan Basra Körfezinin ortalama sıcaklığı, kışın 20oC, yazın 30oCdir. Körfez bölgesinde havanın çok sıcak olması sebebiyle buharlaşma fazladır. Dolayısıyla tuzluluk oranı yüksektir (%4). Yaz mevsiminde Arap Yarımadasındaki çöllerden "Şamal" adı verilen tozlu kuzeybatı rüzgarları körfeze doğru eser.
Dünya petrol nakliyatı bakımından körfez çok önemlidir. İç kısımlarda çıkarılan petrol, boru hatları ile limanlara getirilerek, dünyaya buradan sevk edilir. Bu durum körfezin büyük bir jeopolitik önem kazanmasına sebeb olmuştur. Başlıca limanlar; Abadan, Bender, Şahpur, Kuveyt, Bahreyn
ve Dubaidir. İnci avcılığı, Basra Körfezinde çok eski zamanlardan beri yapılmaktadır. 1990
senesi sonlarında Irakın Kuveyti işgali ile başlayan Körfez Krizi, daha sonra Amerika
ve Müttefik kuvvetlerinin Iraka karşı savaş açmasına sebep oldu. 1991
ında başlayan savaş neticesinde, Irak, Kuveyti boşaltmak mecburiyetinde kaldı. Savaşın büyük bir bölümü Basra Körfezi ve kıyılarında olduğu için Körfez Savaşı adını aldı. Bir oldu bitti ile 2 Ağustos
1990da Kuveyti işgal eden Irak lideri Saddam Hüseyin, dünyaca jeopolitik öneme sahip olan Körfez Savaşının çıkmasına sebep oldu ve dünyayı karşısına aldı (Bkz.Körfez Savaşı).
2. Alternatif : Basra Körfezi
Basra Körfezi
Yaklaşık 232.850 km² dir. Hint Okyanusu 'nun, İran ile Arap Yarımadası arasındaki uzantısıdır.
Sıcak suları Hürmüz Boğazı kanalıyla Umman Denizi ve Hint Okyanusu'na karışır. Kuzeydoğuda Şattülarab (Ervend) ırmağı ağzından başlayan ve Güneydoğuda Hürmüz Boğazı'na kadar uzanan Basra Körfezi'nin uzunluğu yaklaşık olarak 805 km’dir. Genişliği yaklaşık 280 km. derinliği ise ortalama 40-50 m arasında değişmektedir. Derinliğin en fazla olduğu ve 100 metreye ulaştığı yer Hürmüz Boğazı'dır.
0 yorum:
Yorum Gönder
Görüş, Öneri ve İsteklerinizi "YORUM" Yazarak Tarafımıza Ulaştırabilirsiniz. Ulaşmakta Güçlük Çektiğiniz Talep Ettiğiniz Konuları Bize Ulaştırırsanız Sitemizde İstediğiniz Yazıları Yayınlayabiliriz.